Tiếp theo chương trình trao giải cuộc thi ý tưởng “Đánh thức không gian” ở Hà Nội, Hội đồng Anh và Báo Thể thao-Văn hóa đã tổ chức trao giải và trưng bày hình ảnh một số tác phẩm tiêu biểu tại TPHCM. Ấn tượng từ các ý tưởng
Bình chọn từ 500 tác phẩm gởi tham gia, họa sĩ Nguyễn Quân, một trong các thành viên ban giám khảo đã cho rằng cuộc thi mang ý nghĩa thiết thực. Với tác phẩm đoạt giải 1 Cầu Long Biên- ngày và đêm, nhóm tác giả Lại Thành Tín, Lê Anh Quyến, Đặng Ngọc Tú đã nhấn mạnh đến vị thế của chiếc cầu từ biểu tượng của kỹ thuật-công nghệ xây cầu, phát triển thành phố Hà Nội từ đầu thế kỷ 20 cho đến giai đoạn Hà Nội đang chuyển hóa sang một đô thị hiện đại như ngày nay. Giữ lại phần hồn cho cầu Long Biên như một điểm hẹn văn hóa du lịch chính là giải pháp thắp sáng trên cầu về đêm.
Tác giả Nguyễn Thành Nhân (TPHCM) với tác phẩm đoạt giải 2 đồng hạng Bồn nước mơ chiếc áo mới đã trình bày giải pháp “mặc những chiếc áo mới” cho những bồn nước cũ kỹ trên các con đường Cách Mạng Tháng Tám, Hồ Văn Huê, Nguyễn Văn Đậu, Trần Bình Trọng… Tác phẩm Cột điện-bóng cây của Trương Nam Thuận (TPHCM) đoạt giải 2 đồng hạng với giải pháp khai thác hệ thống tập trung thể hiện bóng của cây xanh trên mặt đường, tạo cảm giác dễ chịu cho người đi đường.
Hầu hết các tác phẩm trưng bày đều có ý tưởng thú vị và thu hút không ít người xem như: Đánh thức không gian bằng âm nhạc và ánh sáng của Trần Thị Trường, Dòng sông màu sắc của Nguyễn Trần Hiếu, Con đường âm nhạc của Đào Nguyên Thạch Thảo- Nguyễn Thọ Cương…
Nghệ thuật trong không gian công cộng
Đây cũng là tên cuộc trò chuyện lần thứ hai của các nhà chuyên môn về vấn đề liên quan đến môi trường, không gian công cộng. Theo họa sĩ Nguyễn Quân, quan niệm về không gian công cộng truyền thống của người Việt xưa thường tập trung ở các địa điểm chợ, cầu, kênh rạch, ngã ba đường… Tuy nhiên, có một số tập quán cũ không còn phù hợp trong đời sống thị dân hiện nay. Đó là những hiện tượng chợ trên cầu, chợ ngã ba đường mọc lên tự phát đã làm ảnh hưởng đến cảnh quan, không gian công cộng và gây ùn tắc giao thông…
Thêm nữa, một số mũi đất có tên gọi Mũi Tàu được coi là không gian công cộng, nhưng lại chưa thể hiện rõ nét! Vì vậy, xây dựng lại ý thức giữ gìn sạch, đẹp không gian công cộng là điều cần thiết.
KTS Hồ Viết Vinh nhấn mạnh đến những hoạt động đồng hành cùng xã hội của các kiến trúc sư trẻ qua một số dự án: xây dựng biểu tượng thành phố; không gian công cộng Thủ Thiêm, hệ thống quảng trường thành phố, đánh thức công viên 30-4… Anh đề đạt ý kiến thành lập “Hội bảo vệ không gian công cộng”, là cách góp thêm một tiếng nói bảo vệ không gian công cộng, di sản văn hóa trong quá trình đô thị hóa TPHCM hiện nay.
Nhận xét về tình trạng này, ông Nguyễn Trọng Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển thành phố cho biết, đã có sự can thiệp và cố gắng giữ lại những cảnh quan di sản văn hóa của thành phố.
Bà Natalie Woolf, nhà nghệ thuật Anh chia sẻ một số kinh nghiệm khi thực hiện các dự án không gian công cộng ở Anh. Trong hoạt động này, vai trò của nghệ sĩ, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp và cả nhà quản lý đô thị không thể thiếu sự gắn kết để phân tích tình hình thực tế và thống nhất phương hướng thực thi thích hợp nhất của dự án.
Luật pháp còn là hình thức chế tài, nhằm bảo đảm cho những hoạt động trên. Tuy nhiên, theo bà Natalie Woolf, việc chuyển đổi không gian công cộng luôn luôn xuất phát từ những vấn đề thực tiễn và đời sống văn hóa xã hội của một quốc gia. Điều tiên quyết, nghệ thuật hóa không gian công cộng phải phù hợp với tâm lý, nhu cầu thực sự của người dân.
YÊN NGỌC